ในช่วงการระบาดของโควิด-19 มีกรณีพิพาททางกฎหมายที่น่าสนใจเกี่ยวกับการซื้อขายบรรจุภัณฑ์จากต่างประเทศ ลูกความของทนายความเป็นบริษัทที่จำหน่ายบรรจุภัณฑ์สำหรับผลิตภัณฑ์ต่างๆ เช่น ขวดเจลปั๊ม และบรรจุภัณฑ์สำหรับเจลล้างมือและแอลกอฮอล์
ลูกหนี้เป็นบริษัทผลิตสารเคมี เจลแอลกอฮอล์ และผลิตภัณฑ์ประเภทสเปรย์ต่างๆ ซึ่งเป็นบริษัทใหญ่ที่มีชื่อเสียงในประเทศไทย มีหลายสาขา และดำเนินธุรกิจมาเป็นเวลานาน
ต้นเหตุของปัญหา
ในช่วงแรกของการระบาด ลูกหนี้ได้ตกลงสั่งซื้อบรรจุภัณฑ์จากจีนผ่านบริษัทของลูกความ มูลค่าประมาณ 17 ล้านบาท มีการออกใบสั่งซื้อ (PO) ที่ระบุรายละเอียดและสเปคของสินค้าไว้อย่างชัดเจน
อย่างไรก็ตาม หลังจากสั่งซื้อไปแล้ว ราคาตลาดของสินค้าประเภทนี้อาจจะมีการปรับตัวลดลงเนื่องจากมีสินค้าในตลาดจำนวนมากขึ้น ทำให้ลูกหนี้ไม่ต้องการรับสินค้าอีกต่อไป จึงอ้างว่าสินค้าไม่ได้มาตรฐาน ทั้งที่ก่อนหน้านี้เคยรับสินค้าชนิดเดียวกันมาแล้ว
การดำเนินคดี
เมื่อลูกหนี้บ่ายเบี่ยงไม่ยอมรับสินค้า ทางบริษัทลูกความจึงมอบหมายให้ทนายความออกหนังสือทวงถาม เรียกร้องให้ชำระหนี้ตามสัญญา และเมื่อไม่ได้รับการตอบสนอง จึงตัดสินใจฟ้องร้องเป็นคดีผิดสัญญาซื้อขาย
ในการฟ้องร้อง นอกจากเรียกร้องค่าสินค้า 17 ล้านบาทแล้ว ทนายความได้แนะนำให้เรียกร้องค่าเก็บรักษาทรัพย์เพิ่มเติมด้วย เดือนละ 70,000 บาท เนื่องจากสินค้ามีปริมาณมากและมีมูลค่าสูง ทางฝ่ายลูกหนี้ได้แต่งตั้งทนายความมาต่อสู้คดี โดยยืนยันว่าสินค้าไม่ได้มาตรฐานตามที่ตกลงกันไว้ และขอยกเลิกสัญญา
การสืบพยานและคำพิพากษา
ในชั้นศาล ทีมทนายความของลูกความได้นำใบสั่งซื้อที่ระบุสเปคสินค้าไว้ชัดเจนมาแสดงเป็นหลักฐาน และนำสินค้าเข้าตรวจสอบโดยผู้เชี่ยวชาญ ซึ่งยืนยันว่าสินค้ามีมาตรฐาน สามารถใช้เป็นบรรจุภัณฑ์ได้ตามปกติ ไม่เป็นไปตามที่ลูกหนี้กล่าวอ้าง
ในที่สุด ศาลพิพากษาให้ฝ่ายลูกความชนะคดี โดยลูกหนี้ต้องชำระเงินเต็มจำนวนตามฟ้อง 17 ล้านบาท พร้อมดอกเบี้ยและค่าเก็บรักษาทรัพย์อีกเดือนละ 70,000 บาท นับตั้งแต่วันฟ้องจนถึงวันที่ศาลมีคำพิพากษา
เนื่องจากคดีเกิดขึ้นในช่วงโควิด การดำเนินคดีจึงใช้เวลานานถึง 2 ปี ทำให้ค่าเก็บรักษาทรัพย์สะสมเป็นเงินจำนวนมาก เมื่อรวมเงินต้น 17 ล้านบาท ค่าเก็บรักษาทรัพย์ และดอกเบี้ย ยอดรวมทั้งหมดจึงสูงถึง 23 ล้านบาท
การบังคับคดี
หลังจากศาลตัดสิน ทีมทนายความได้สืบทรัพย์เพื่อบังคับคดี พบว่าบริษัทลูกหนี้มีโรงงานหลายแห่งในทำเลที่ดี แต่เมื่อตรวจสอบกรรมสิทธิ์ที่ดินและทรัพย์สินอื่น ๆ กลับพบว่าบริษัทไม่มีทรัพย์สินในนามบริษัทเลย แม้แต่โฉนดที่ดินสักแปลงเดียว
ทีมทนายความจึงเปลี่ยนวิธีการ โดยสืบค้นเงินในบัญชีของบริษัทลูกหนี้ และพบว่ามีบัญชีหลายบัญชี แต่ละบัญชีมีเงินหลักร้อยล้านบาท จึงดำเนินการอายัดเงินในบัญชี ซึ่งส่งผลให้บริษัทลูกหนี้ต้องนำเงินตามยอดหนี้ส่งเข้ากรมบังคับคดีเพื่อรอการจ่ายต่อไป
หลังจากการอายัดเงิน ลูกหนี้จึงยอมนำเงินมาวางศาลเพื่อชำระหนี้ และใช้สิทธิ์อุทธรณ์คดีต่อไป แม้ว่าปัจจุบันคดียังอยู่ในระหว่างการอุทธรณ์ แต่อย่างน้อยเงินก็ได้วางไว้ที่ศาลเรียบร้อยแล้ว
กรณีศึกษานี้สอนให้เห็นว่า การทำสัญญาซื้อขายที่มีมูลค่าสูง ควรจัดทำเอกสารสัญญาให้ถูกต้องชัดเจน อย่างน้อยที่สุดควรมีใบเสนอราคาที่ระบุรายละเอียดสินค้า ประเภทวัสดุอุปกรณ์ และข้อมูลสำคัญอื่น ๆ หากไม่มีเอกสารที่ชัดเจน เมื่อเกิดข้อพิพาท ฝ่ายที่ไม่ต้องการชำระหนี้อาจอ้างว่าสินค้าไม่ได้มาตรฐานหรือไม่มีคุณภาพได้ และอาจนำไปสู่กระบวนการทางกฎหมายที่ยืดเยื้อและยุ่งยาก