การทำสัญญารับเหมาก่อสร้างเป็นเรื่องที่ต้องใช้ความระมัดระวัง เพราะหากขาดความรอบคอบอาจนำไปสู่ปัญหาทางกฎหมายที่ซับซ้อน เรื่องราวนี้เป็นตัวอย่างที่ชัดเจนของปัญหาที่เกิดจากการจัดทำเอกสารไม่ถูกต้อง
ความซับซ้อนของการทำสัญญา
โครงการนี้มีการแบ่งงานออกเป็น 3 สัญญาแยกกัน ได้แก่ สัญญาปลูกสร้างบ้าน สัญญาบิวท์อินภายใน และสัญญาสร้างบ้านพักคนงาน แต่ปัญหาเกิดขึ้นจากความไม่สม่ำเสมอในการลงนามและประทับตรา
สัญญาฉบับแรกมีการประทับตราลงนามอย่างถูกต้อง แต่คู่ฉบับกลับมีเพียงลายเซ็นโดยไม่มีตราประทับ สัญญาฉบับที่สองมีเพียงลายเซ็นเช่นกัน ส่วนสัญญาฉบับสุดท้ายกลับให้บุคคลภายนอกเป็นผู้ลงนามและประทับตราแทน ความไม่สอดคล้องนี้กลายเป็นปัญหาใหญ่ในภายหลัง
การทำงานเพิ่มที่ไม่มีหลักฐาน
อีกประเด็นหนึ่งที่พบคือการทำงานลด-งานเพิ่มโดยไม่ได้ทำเอกสารสัญญาที่ชัดเจน เนื่องจากเชื่อใจกันว่าผู้ว่าจ้างจะจ่ายเงินในส่วนงานเพิ่ม แต่เมื่อถึงเวลาจริงกลับมีปัญหาเรื่องการชำระเงิน โดยเฉพาะงวดสุดท้ายที่มีการค้างชำระกว่า 4 ล้านบาท นำไปสู่การฟ้องร้องกันในชั้นศาล ฝ่ายผู้รับเหมาได้ขอคำปรึกษาทางกฎหมายและดำเนินการบอกเลิกสัญญา พร้อมทั้งออกหนังสือเรียกค่าเสียหายตามผลงานที่ได้ทำไป
การต่อสู้ในศาล
ผู้รับเหมาตัดสินใจบอกเลิกสัญญาและฟ้องเรียกค่าเสียหาย 4 ล้านบาท ทางฝ่ายจำเลยสู้คดีด้วยข้ออ้างสองประการ คือไม่มีความเสียหายเกิดขึ้น และผู้ว่าจ้างเป็นบุคคลธรรมดาไม่ใช่นิติบุคคล เนื่องจากไม่มีการประทับตราในบางสัญญา
สำหรับงานเพิ่มที่ไม่มีเอกสารยืนยัน ทีมทนายความได้จัดหาพยานบุคคลซึ่งเป็นผู้รับเหมาที่ทำงานในส่วนต่างๆ พร้อมภาพถ่ายที่แสดงงานที่เสร็จสมบูรณ์แล้ว หลักฐานเหล่านี้ช่วยพิสูจน์ให้ศาลเห็นว่างานได้ทำเสร็จเรียบร้อยแล้ว
ผลการพิจารณาคดี
ศาลพิพากษาให้ชำระเงินเต็มตามที่ฟ้องทั้งสำหรับงานตามสัญญาและงานเพิ่มเติม ขณะนี้คดีอยู่ในขั้นตอนการบังคับคดี ซึ่งเป็นชั้นสุดท้ายของกระบวนการทางกฎหมาย
ข้อควรระวังสำหรับผู้รับเหมา
การทำสัญญาระหว่างบริษัทต้องระบุอำนาจของกรรมการให้ชัดเจนว่าใครมีสิทธิลงนามและประทับตรา หากต้องการทำสัญญาระหว่างบุคคลธรรมดา ต้องทำให้ชัดเจนตั้งแต่ต้น
ปัญหาที่พบบ่อยคือความไม่สอดคล้องกันในเอกสาร บางครั้งหัวสัญญาระบุเป็นบุคคลธรรมดา แต่การลงนามเป็นแบบบริษัท สิ่งเหล่านี้อาจทำให้ศาลต้องตีความว่าคู่สัญญาเป็นบุคคลหรือนิติบุคคล
สำหรับงานเพิ่มหรืองานลด ควรทำเป็นเอกสารแยกให้ชัดเจนว่าเป็นงานแถมหรืองานที่ต้องเก็บค่าใช้จ่ายเพิ่ม อย่างน้อยควรมีใบเสนอราคาหรือสัญญาเสริมเพื่อป้องกันปัญหาในอนาคต
คำแนะนำที่สำคัญ
จากประสบการณ์การทำงาน ปัญหามักเกิดขึ้นในงวดสุดท้าย เนื่องจากเป็นช่วงของการตรวจรับงาน ผู้รับเหมาควรเตรียมเอกสารและภาพถ่ายสำหรับงานแต่ละงวดไว้ล่วงหน้า การมีหลักฐานที่ชัดเจนจะช่วยป้องกันปัญหาและสร้างความมั่นใจในการดำเนินงาน เพราะเราไม่สามารถคาดเดาได้ว่าจะเกิดปัญหาในงวดใด การเตรียมพร้อมจึงเป็นสิ่งสำคัญที่สุด
เรื่องราวนี้เป็นบทเรียนสำหรับผู้ที่ทำงานในวงการก่อสร้าง เพื่อปกป้องสิทธิ์ของตนเอง และหากมีข้อสงสัยหรือปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับการรับเหมาก่อสร้าง สามารถขอคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญได้เสมอ